داستان دایناسور - قسمت سوم - مامنچیزاروس

مامنچیزاروس

دایناسوری که گردنی بلندتر از اتوبوس مدرسه داشت

آنان ظاهرا به خوبی مهندسی شده بودند تا در جمع آوری مواد غذایی کارآمد باشند و این کاری است که گردن شان به آن موجودات اجازه می‌داد تا انجام دهند این که از پوشش گیاهی اطراف خود بخورند و سپس صرفا در صورت لزوم حرکت کنند.

 یک ساروپود گیاهخوار که حدود ۱۶۲ میلیون سال پیش در اطراف چین کنونی زندگی می‌کرد گردنی حدود ۳ متر بلندتر از یک اتوبوس معمولی مدرسه داشت و طولانی‌ترین دایناسور شناخته شده بود.

گردن ۱۵.۱ متری این موجود به آن اجازه می‌داد در یک نقطه بایستد و پوشش اطراف را بالا ببرد و در عین حال، مقدار غذای مصرفی را برای آن به حداکثر می‌رساند و همزمان انرژی را حفظ می‌کرد.

بقایای فسیل شده این دایناسور به نام Mamenchisaurus sinocanadorum در سال ۱۹۸۷ میلادی در منطقه شین جیانگ در شمال غربی چین کشف شد و مشخصات آن اولین بار در مقاله علمی در سال ۱۹۹۳ میلادی شرح داده شد. این دایناسور به افتخار تیم مشترک چین و کانادا که این فسیل را کشف کردند به گونه‌ای نامگذاری شد که نام دو کشور در نام‌اش وجود دارد.

در تجزیه و تحلیل به تازگی منتشر شده از آن فسیل در مجله دیرینه شناسی سیستماتیک در روز چهارشنبه دیرینه شناسان از اسکن توپوگرافی رایانه‌ای استفاده کردند که سه دهه پیش به طور گسترده در دسترس نبود تا M. sinocanadorum را با سایر ساروپود‌های مرتبط کشف شده در سالیان اخیر مقایسه کنند.

Mamenchisaurids مهم هستند، زیرا محدودیت‌هایی را در مورد طول گردن ایجاد نمودند و اولین دودمان ساروپود‌ها بودند که چنین کردند. "اندرو مور" نویسنده ارشد این مطالعه دیرینه شناس و استادیار دانشگاه استونی بروک نیویورک در نتیجه‌گیری تحقیقی گفته بود: "با گردنی به طول ۱۵ متر به نظر می‌رسد که Mamenchisaurus sinocanadorum ممکن است رکورددار باشد دست کم تا زمانی که موجودی طولانی‌تر کشف شود".

دیرینه شناسان با مطالعه سه مهره حفظ شده نمونه و مقایسه آن با استخوان‌های گردن دایناسور‌های نزدیک به هم توانستند طول گردن را استنتاج کنند. مور می‌گوید: "بررسی‌ها نشان داد از نظر تکاملی به خوبی در دودمانی قرار گرفته که می‌دانیم ۱۸ مهره گردنی دارد".

او می‌گوید بلندترین گردن کاملی که دانشمندان ثبت کرده‌اند متعلق به دایناسور فسیل شده‌ای به نام Xinjiangtitan است که حدود ۱.۵ متر کوتاه‌تر از گردن M. sinocanadorum بود.

این مطالعه هم چنین جزئیات جالبی را در مورد این دایناسور‌های عظیم نشان داد. استخوان‌های M. sinocanadorum مانند اسکلت به جای مغز استخوان که مشخصه استخوان‌های اکثر پستانداران است با هوا پر شده بود. سی تی اسکن نشان داد که هوا ۶۹ تا ۷۷ درصد از حجم مهره‌ها را تشکیل می‌دهد.

مور می‌گوید: "احتمالا این سازوکار مهمی برای ساختن چنین گردن بلندی است، زیرا چنین گردنی بسیار سنگین خواهد بود".

مور می‌گوید علیرغم آن که برخی از گونه‌های ساروپود ممکن است دارای گردنی بوده باشند که به شکل قو قائم شده است مطالعات بیومکانیکی نشان می‌دهد که گردن Mamenchisaurid با زاویه ۲۰ تا ۳۰ درجه بالاتر از سطح افقی قرار داشته است.

با این وجود، حتی در این زاویه نسبتا کم عمق نیز طول بیش از حد گردن هم چنان بدان معناست که سر حیوان می‌تواند به ارتفاع حدود ۷.۵ متر تا ۱۰ متر از سطح زمین برسد.

بر اساس این مطالعه سازگاری‌های تکاملی ساروپود، اندازه غول پیکر و رژیم گیاهخواری آن هیچ معادل مدرنی ندارد. با این وجود، دودمان این دایناسور‌های گردن دراز بسیار موفق بود. گونه‌های مختلف ساروپود در اوایل دوران دایناسور‌ها ظاهر شدند و تا زمان انقراض خود در ۶۶ میلیون سال پیش رشد کردند.

آنان ظاهرا به خوبی مهندسی شده بودند تا در جمع آوری مواد غذایی کارآمد باشند و این کاری است که گردن شان به آن موجودات اجازه می‌داد تا انجام دهند این که از پوشش گیاهی اطراف خود بخورند و سپس صرفا در صورت لزوم حرکت کنند.

داستان دایناسور - قسمت دوم - استگوسور

 استگوسور

  

 

دانشمندان موفق به کشف گونه‌ای جدید از دایناسور استگوسور شدند که با قدمت ۱۶۸ میلیون ساله، قدیمی‌ترین گونه کشف شده از این دایناسور محسوب می‌شود.

دیرنه شناسان اخیراً موفق به کشف گونه‌ای جدید از دایناسور استگوسور، با نام Bashanosaurus primitivus شدند که حدود ۱۶۸ میلیون سال پیش و در دوره ژوراسیک میانه در زمین پرسه می‌زد. بدین ترتیب دانشمندان نتیجه گرفتند که این نمونه تازه کشف شده، قدیمی‌ترین استگوسور شناسایی شده تاکنون است.

بر اساس تحقیقاتی که اخیراً در مجله تخصصی Journal of Vertebrate Paleontology منتشر شد، گونه جدیدی از یکی از قابل تشخیص‌ترین انواع دایناسور‌ها و قدیمی‌ترین استگوسوری است که تا به حال در آسیا یافت شده است. به عبارت دیگر، این دایناسور یکی از اولین گونه‌ها در نوع خود است که در سراسر جهان کشف شده و به همین دلیل دیرینه شناسان مدعی شدند که استگوسور‌ها احتمالاً برای اولین بار در آسیا ظاهر شده باشند و این قاره احتمالاً منشأ شکل گیری آن‌ها بوده است.

دانشمندان می‌گویند بقایای این استگوسور، که شامل استخوان‌هایی از پشت، شانه، ران، پا‌ها و دنده‌ها و همچنین چندین صفحه زره می‌شد، به مرحله باژوسین دوره ژوراسیک میانی - بسیار زودتر از بیشتر استگوسور‌های شناخته شده- مربوط می‌شود. این دایناسور یک استگوسور نسبتاً کوچک، اما با ظاهری ترسناک است که از بینی تا دم حدود ۲.۸ متر (۹ فوت) اندازه‌گیری شده است. با این همه، دانشمندان هنوز نتوانستند که تشخیص بدهند که این بقایا آیا متعلق به یک دایناسور بالغ بوده و یا اینکه ما با یک دایناسور نوجوان روبرو هستیم.

تیمی از دفتر اکتشاف و توسعه منابع معدنی و زمین شناسی چونگ کینگ در چین و موزه تاریخ طبیعی لندن، نام آن را Bashanosaurus primitivus گذاشتند که Bashan به نام باستانی منطقه چونگ کینگ در چین است که دایناسور در آن پیدا شده اشاره دارد و primitivus نیز اصطلاح لاتین برای کلمه «اول» است. به گفته دانشمندان، دایناسور جدید که ۱۶۸ میلیون سال پیش در این سیاره پرسه می‌زد، نقشی اساسی در کشف چگونگی تکامل استگوسور‌ها ایفا خواهد کرد که تا به امروز، اطلاعات کمی در مورد آن وجود دارد.

این گونه جدید دارای تیغه‌های کوچک‌تر و کمتر توسعه‌یافته، پایه‌های باریک‌تر و ضخیم‌تر نسبت به صفحات زره، و ویژگی‌های دیگری است که با دیگر استگوسور‌های دوره ژوراسیک میانه که تاکنون کشف شده‌اند متفاوت است. با این حال، شباهت‌هایی با برخی از اولین دایناسور‌های زره پوش، که بیش از ۲۰ میلیون سال قدیمی‌تر هستند، دارد. دکتر دای هوی از دفتر اکتشاف و توسعه منابع معدنی و زمین‌شناسی چونگ کینگ که رهبری این تحقیق را بر عهده داشت، می‌گوید: «همه این ویژگی‌ها سرنخ‌هایی از جایگاه استگوسور‌ها در درخت خانوادگی دایناسور‌ها هستند. باشانوساروس را می‌توان از دیگر استگوسور‌های ژوراسیک میانه متمایز کرد که به وضوح نشان دهنده گونه‌ای جدید است. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل ما از شجره نامه این موجودات نشان می‌دهد که این گونه باید یکی از اولین استگوسور‌ها باشد که به همراه مارمولک چونگ کینگ (Chungkingosaurus) و Huayangosaurus دارای واگرایی هستند. هوی اضافه می‌کند که همه این‌ها از سازند شاکسیمیائو ژوراسیک میانی تا اواخر ژوراسیک در چین کشف شده‌اند، که نشان می‌دهد ممکن است استگوسور‌ها در آسیا منشا گرفته باشند.»

استگوسور‌ها که اغلب با صفحات بزرگ پشتی، زائده‌های نوک تیز روی دم بلند و سر کوچک قابل تشخیص بودند، دایناسور‌های چهار پا و گیاهخوار بودند که در دوره ژوراسیک و اوایل کرتاسه زندگی می‌کردند. فسیل‌های استگوسور در تمام قاره‌ها به جز قطب جنوب و استرالیا یافت شده است و تاکنون ۱۴ گونه از استگوسور شناسایی شده است. اعضای شناخته شده استگوزاریا عبارتند از: Huayangosaurus که یکی از ابتدایی‌ترین استگوسور‌ها محسوب می‌شود، Gigantspinosaurus که به دلیل صفحات بزرگ شانه‌های عظیمش قابل توجه است، و Miragaia برای گردن بسیار بلندش. با این حال، مواد فسیلی تکه تکه شده مانع تلاش برای درک چگونگی تکامل استگوسور‌ها و ارتباط آن‌ها با یکدیگر شده است.

با کشف این گونه جدید، به نظر می‌رسد که این راز‌ها کم کم شروع به روشن شدن کرده اند. گونه تازه کشف شده Bashanosaurus primitivus دارای چندین ویژگی ابتدایی است که شبیه به استگوسور‌های اولیه مانند Huayangosaurus و Gigantspinosaurus و تیرئوفوران‌های اولیه (دایناسور‌های زرهی) است. این‌ها عبارتند از مهره‌های موجود بر روی دم بلند، تیغه شانه‌ای که باریک‌تر و بیرون می‌زند، و ویژگی‌های مهره‌های پشتی که شبیه به دایناسور زرهی اولیه Scelidosaurus است که در دوران ژوراسیک اولیه می‌زیسته است.

بقایای فسیل شده باشانوساروس همچنین مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را نشان می‌دهد که آن را از دیگر استگوسور‌های شناخته شده، متمایز می‌کند. به عنوان مثال، نقطه استخوانی موجود در انتهای تیغه شانه این دایناسور کوچک است و نسبت به دیگر استگوسور‌ها کمتر توسعه یافته است. یک برآمدگی استخوانی از استخوان ران (چهارمین تروکانتر) و در زیر وسط شفت قرار دارد و پایه‌های صفحات زره به سمت بیرون خمیده و ضخیم‌تر از صفحات پشت بستگان بعدی آن است. دکتر سوزانا میدنت، یکی از نویسندگان و دیرینه شناسان موزه تاریخ طبیعی لندن می‌گوید: «کشف این استگوسور از ژوراسیک میانی چین به شواهد فزاینده‌ای می‌افزاید که نشان می‌دهد این گروه در اوایل ژوراسیک میانه یا شاید حتی در اوایل دوره ژوراسیک تکامل یافته است و به این ترتیب نشان دهنده ارتباط برخی از اولین دایناسور‌های شناخته شده با پرندگان است. به نظر می‌رسد چین کانونی برای تنوع استگوسور‌ها بوده است، با گونه‌های متعددی که اکنون از ژوراسیک میانه تا پایان دوره کرتاسه اولیه شناخته شده‌اند.»

داستان دایناسور - قسمت اول - تیرکس

 

تیرکس

 

 

تیرانوسوروس رکس که بیشتر با عنوان تیرکس شناخته می‌شود، یکی از مشهورترین دایناسور‌های شکارچی در میان عامه مردم است که هنوز اطلاعات ما درباره این جانور بزرگ بسیار اندک است، اما دیرینه شناسان اخیراً موفق به کشف اطلاعاتی جدید درباره آن شدند که تاکنون شناختی از آن نداشتیم.

تیرانوسوروس رکس Tyrannosaurus rex یا به صورت مختصر تیرکس، مشهورترین دایناسور در میان تمام مردم جهان است که تاکنون دستمایه داستان‌ها و فیلم‌های زیادی شده است، ولی واقعیت این است که اطلاعات ما در خصوص این شکارچی بزرگ هنوز نواقص زیادی دارد. در این میان، دیرینه شناسان اخیراً با بررسی‌های جدیدی که بر روی استخوان‌های این موجود انجام داده اند، متوجه شدند که تی رکس در واقع شامل سه گونه بوده است.

با وجود تحقیقات فراوان در مورد جنس تیرانوسوروس، تمام نمونه‌های یافته شده از این موجود، از دشت‌های کانادا تا جنوب غربی ایالات متحده، همگی متعلق به یک گونه واحد بوده است. اما بررسی دقیق تغییرات اسکلتی و تجزیه و تحلیل داده‌ها در پژوهش جدید دیرینه

شناسان نشان می‌دهد که این دایناسور ترسناک در واقع ممکن است سه گونه متفاوت داشته باشد.

برای مدتی، دانشمندان تفاوت‌هایی را در مورفولوژی اسکلتی نمونه‌های تیرانوسوروس، به ویژه استخوان ران در نمونه‌هایی با اندازه‌های مشابه، و نمونه‌هایی با یک یا دو دندان ثنایای باریک در قسمت‌های جلویی فک تشخیص داده‌اند. با این حال، این تفاوت‌ها بیشتر به اختلافات جزئی جنسی که در میان گونه‌های نر و ماده وجود داشت؛ مربوط شد. برخی دانشمندان نیز فرضیات دیگری مطرح کردند که این تفاوت‌ها را به قرار گرفتن گونه‌ها در مراحل مختلف رشد ژنتیکی یا

صرفاً تنوع فردی، مربوط می‌کرد. اگرچه بسیاری از پژهشگران فرضیه شکل گیری تفاوت‌های خاص و فردی در برخی گونه‌های تیرانوسوروس را جذاب‌تر می‌دانستند، اما در همین حال فرضه وجود گونه‌های مختلف نیز، تقویت شد.

بر همین اساس، دیرینه شناسان اندازه گیری‌های تشریحی را از استخوان‌ها و بقایای دندانی ۳۸ نمونه تیرانوسوروس انجام دادند. آن‌ها استخوان‌های فمور را در ۲۴ نمونه از این دایناسور مقایسه کردند که نشان دهنده استحکام آن‌ها بود. آن‌ها همچنین قطر پایه دندان‌ها یا فضای لثه را اندازه گیری کردند تا ببینند این دایناسور‌ها یک یا دو دندان ثنایا دارند یا خیر. به نظر می‌رسد که درجه «استحکام» (که استحکام استخوان را بر اساس دور و طول توصیف می‌کند) با اندازه مطلق نمونه‌ها ارتباطی ندارد، و این نشان می‌دهد که تغییرات استخوان ران نمی‌تواند به سادگی با موضوع سن و.

اندازه موجود، توضیح داده شود. در واقع، برخی از بزرگ‌ترین نمونه‌ها، نسبتاً استخوان‌های «گرسیل» داشتند که باریک‌تر و منحنی‌تر هستند

ه طور کلی، فمور‌های قوی در بین نمونه‌ها از فمور‌های دیگر بیشتر بود، که نشان می‌دهد این تفاوت‌ها به دلیل دوشکلی جنسی نیست، جایی که انتظار توزیع یکنواخت‌تری وجود دارد. ۲۹ نمونه از تیرانوسوروس‌های این مطالعه در لایه‌های زمین‌شناسی مشخصی از رسوبات در سازند‌های ماستریشتین بالایی Lancian در آمریکای شمالی (که تصور می‌شود مربوط به حدود ۶۷.۵ تا ۶۶ میلیون سال پیش باشد) پیدا

شده‌اند. این رسوبات را می‌توان به سه سطح زیرین، میانی و بالایی تقسیم کرد. جالب اینجاست که از شش استخوان ران موجود در لایه پایینی، همه قوی بودند. در لایه میانی، فقط یک استخوان ران گراسیل پیدا شد و در لایه بالایی شکاف یکنواخت تری از هر دو نوع وجود داشت. این تنوع در لایه بالایی نیز به طور قابل توجهی بیشتر از آنچه در دیگر گونه‌های تروپود یافت شده در این رسوبات دیده‌ایم، بود. این یافته‌ها قویاً نشان می‌دهند که با گذشت زمان، تیرانوسوروس به نمونه‌های متمایز فیزیولوژیکی منحرف شد.

 

گرگوری پل دیرینه شناس و نویسنده اصلی این مطالعه می‌گوید: «ما متوجه شدیم که تغییرات در استخوان ران تیرانوسوروس احتمالاً به جنس یا سن نمونه مربوط نیست. ما احتمال می‌دهیم که این تغییرات در استخوان ران ممکن است در طول زمان از یک اجداد مشترک که استخوان‌های ران قوی‌تری داشتند، ایجاد شده باشد.» تفاوت در استحکام استخوان ران در بین لایه‌های رسوب ممکن است به اندازه‌ای متمایز در نظر گرفته شود که نمونه‌های به طور بالقوه جداگانه‌ای را نمایش دهد.

 

 

در نتیجه این یافته ها، محققان اکنون سه «مورفوتیپ» قابل تشخیص از گونه تیرانوسوروس را توصیف کرده اند. بر این اساس، تیم دو گونه بالقوه جدید از این دایناسور درنده را معرفی کرد که اولین آن‌ها T. imperator (تی رکس امپراتور) است. نمونه‌هایی که در لایه‌های پایین و میانی رسوبات یافت می‌شوند و استخوان ران قوی‌تر و معمولاً دو دندان ثنایا دارند. گونه دوم نیز T. regina (تی رکس ملکه) نامیده شد که در لایه‌های بالایی و احتمالا میانی رسوبات پیدا شده است و فمور‌های کوچکتر و ظریف‌تر و یک دندان ثنایا داشت. خود تی رکس نیز که قبلاً شناخته شده بود، در لایه بالایی و میانی رسوب شناسایی شد و فمور‌های قوی تری را حمل می‌کردند در حالی که فقط یک دندان ثنایا داشتند.

ا این همه نویسندگان این مطالعه محتاطانه اعلام می‌کنند که این تفاوت‌ها در مورد گونه‌های جدید و متمایز تیرانوسوروس قطعی نیستند و نمی‌توانند به طور کامل احتمال دوشکلی جنسی غیر معمول، یا سایر توضیحات ذکر شده قبلی را به دلیل تعداد کمی از نمونه‌های مورد تجزیه و تحلیل، همراه با عدم قطعیت پیرامون مکان برخی از آن‌ها رد کنند. با این حال، این تیم فکر می‌کند که رابطه بین تنوع فیزیکی نمونه‌ها و مکان آن‌ها در پرونده‌های زمین‌شناسی در واقع به وجود دو گونه ناشناخته قبلی تیرانوزاروس اشاره می‌کند. در آینده، محققان انتظار دارند که در صورت

یافتن نمونه‌های بیشتری که با چارچوب جدید ابداع شده‌شان مطابقت دارند، بازنگری این گونه‌های جدید را عملی‌تر ارائه دهند. نتایج این مطالعه در نشریه معتبر Evolutionary Biology منتشر شده است.